Càn Khôn Tiêu Tức

[Ly Ly]

Hi mọi người và các cao thủ
Mọi người có hiểu tại sao lại có hiện tượng biến quẻ kiểu này không?

https://dl.dropboxusercontent.com/u/6060867/Shared/New folder/dich.docx

CÀN TIÊU TỨC:

	Sơ​	Nhị​	Tam​	Tứ​	Ngũ​	Thượng​
1​	Cấu Tân Sửu​	Đồng nhân Kỷ Sửu​	Lý Đinh Sửu​	Tiểu súc Tân Mùi​	Đại hữu Kỷ Mùi​	Quải Đinh Mùi​
2​	Độn Bính Ngọ​	Độn Bính Thìn​	Vô vọng Canh Dần​	Trung phu Đinh Sửu​	Đại súc Bính Tuất​	Đại tráng Canh Thân​
3​	Bĩ Ất Mão​	Cấu Tân Hợi​	Bĩ Ất Mùi​	Ích Canh Dần​	Tổn Đinh Sửu​	Thái Nhâm Ngọ​
4​	Quan Tân Mùi​	Tụng Mậu Ngọ​	Tụng Mậu Thìn​	Quan Ất Mùi​	Di Canh Dần​	Lâm Đinh Sửu​
5​	Bác Bính Tý​	Hoán Tân Mùi​	Cấu Tân Dậu​	Hoán Mậu Thìn​	Bác Ất Mùi​	Phục Canh Dần​
6​	Khôn Quý Dậu​	Mông Bính Tý​	Tốn Tân Mùi​	Tổn Tân Dậu​	Mông Mậu Thìn​	Khôn Ất Mùi​
7​	Tỷ Mậu Tuất​	Sư Quý Dậu​	Cổ Bính Tý​	Cấu Nhâm Ngọ​	Cổ Tân Dậu​	Sư Mậu Thìn​
8​	Tụy Đinh Hợi​	Khảm Mậu Tuất​	Thăng Quý Dậu​	Đỉnh Kỷ Mùi​	Đỉnh Kỷ Dậu​	Thăng Tân Dậu​
9​	Hàm Bính Thân​	Khốn Đinh Hợi​	Tỉnh Mậu Tuất​	Hằng Canh Tuất​	Cấu Nhâm Thân​	Hằng Canh Ngọ​
10​	Đại quá Tân Hợi​	Đại quá Tân Dậu​	Đại quá Đinh Hợi​	Đại quá Đinh Dậu​	Đại quá Đinh Mùi​	Đại quá Đinh Dậu​
11​	Quải Giáp Tý​	Hàm Bính Ngọ​	Khốn Mậu Ngọ​	Tỉnh Mậu Thân​	Hằng Canh Thân​	Cấu Nhâm Tuất​
12​	Cách Kỷ Sửu​	Cách Kỷ Mão​	Tụy Ất Tị​	Khảm Mậu Ngọ​	Thăng Quý Sửu​	Đỉnh Kỷ Mùi​
13​	Tùy Canh Thìn​	Quải Giáp Dần​	Tùy Canh Tý​	Tỷ Ất Tị​	Sư Mậu Ngọ​	Cổ Bính Tuất​
14​	Truân Mậu Thân​	Đoài Đinh Sửu​	Đoài Đinh Mão​	Truân Canh Tý​	Khôn Ất Mão​	Mông Mậu Ngọ​
15​	Phục Quý Hợi​	Tiết Mậu Thân​	Quải Giáp Thìn​	Tiết Đinh Mão​	Phục Canh Tý​	Bác Ất Tị​
16​	Di Bính Dần​	Lâm Quý Hợi​	Nhu Mậu Thân​	Nhu Giáp Thìn​	Lâm Đinh Mão​	Di Canh Tý​
17​	Ích Tân Tị​	Tổn Bính Dần​	Thái Quý Hợi​	Quải Đinh Dậu​	Thái Giáp Thìn​	Tổn Đinh Mão​
18​	Vô vọng Nhâm Ngọ​	Trung phu Tân tị​	Đại súc Bính Dần​	Đại tráng Canh Thân​	Đại tráng Canh Ngọ​	Đại súc Giáp Thìn​
19​	Đồng nhân Kỷ Hợi​	Lý Nhâm Ngọ​	Tiểu súc Tân Tị​	Đại hữu Kỷ Tị​	Quải Đinh Dậu​	Đại hữu Kỷ Dậu​
20​	Càn Giáp Dần​	Càn Giáp Thìn​	Càn Nhâm Ngọ​	Càn Nhâm Thân​	Càn Nhâm Tuất​	Càn Nhâm Thân​

Nhận xét:

- Nội quái, ba hào Sơ + Nhị + Tam đều khởi từ chi Sửu - đối với can thì theo quy luật 8 - 6 - 4 (Tân - Kỷ - Đinh)
- Ngoại quái, ba hào Tứ + Ngũ + Thượng đều khởi từ chi Mùi - đối với thiên can thì vận hành theo quy luật 8 - 6 - 4 (Tân - Kỷ - Đinh)

 

[Ly Ly]

Cụ Hà Uyên viết:

Trật tự và có thứ tự, là một trong những nguyên tắc của Dịch. Khi tính trật tự và thứ tự bị mất đi, thì tính hệ thống sẽ bị rối loạn. Hào Sơ rồi đến hào Nhị, hào Nhị rồi đến hào Tam, hết hào Tam rồi đến hào Tứ, thứ tự tiếp là hào Ngũ, kế tiếp theo là hào Thượng - đến hào Thượng thì "thăng" đã hết - hết "thăng" lại "giáng", từ hào Thượng giáng xuống hào Ngũ, hào Ngũ giáng xuống hào Tứ, ... "giáng" đến hào Sơ thì hết - hết giáng lại thăng ! Dịch - Hệ từ đã cho ta biết như vậy.

Dịch gia từ thời Hán, đại biểu là Mạnh Hỷ, Mã Dung, Tiêu Diên Thọ, Kinh Phòng, ... khi lập thuyết, khảo cứu sự thăng - giáng của một hào, thì nhận thấy, sau 20 lần thăng giáng, thì một hào lại trở về tới nguyên quái (bản cung). Người đời sau, trong đó có ngài Tuân Sảng, căn cứ vào Văn ngôn quẻ Càn nói: "Bàng thông tình dã" (旁 通 情 也), đã xây dựng và lập thuyết lấy tên là "Bàng thông". Tới thời ngài Khổng Dĩnh Đạt thì gọi là quẻ "phản", rồi lại gọi là quẻ Thác, quẻ Tổng, ... Theo trường phái nghĩa lý thì gọi tên như vậy, còn đối với trường phái tượng số, thì gọi tên có khác. Ví như cặp quẻ Đại hữu - Đồng nhân, thì trường phái tượng số gọi tên là "Tuyệt mệnh", .... Ta tạm kê cứu lịch sử là như vậy.

Quá trình vận hành thăng giáng tiêu tức của âm dương, thông qua 1 hào biến hóa, cổ nhân nhận thấy: khi ta xuất ra 1, thì tương ứng, ta cũng nhận lại 1. Đây được gọi là xuất - nhập vậy.

Ví như ta gặp quẻ Chấn, nói rằng một mẹ Chấn sinh được 6 con, đó là 6 quẻ Dự, Quy muội, Phong, Phục, Tùy, Phệ hạp, thì cổ nhân lập thuyết cho rằng, đây là quá trình "xuất" ra, có nghĩa là sinh thành 6 con, là quá trình biến lần thứ nhất. Một hào 20 lần biến thì trở về tới bản cung, từ lần biến thứ 2 cho tới lần biến thứ 19 (số biến thực là 18), thì cổ nhân lập thuyết rằng: đây là quá trình "nhập" vào, có nghĩa là khi Ta xuất ra 1, thì Ta sẽ nhập vào 18, Ta có thể hiểu rằng, "1 chứa 18". Đây là những sâu kín mà Cổ nhân đã khai thác, thông qua sự thăng giáng tiêu tức của âm dương, dần hình thành cái được gọi là "hư huyền" vậy.

Quá trình xuất - nhập, được vận hành thông qua 12 quẻ Bích, đã được coi là sơ sở cốt yếu khi các Dịch gia lập thuyết, đối với cả giới nghiên cứu hay giới hành nghề Chiêm phệ là một nguyên tắc không thể bỏ qua.

12 quẻ Bích, đã được ngài Mạnh Hỷ xây dựng và lập thuyết trên cơ sở như sau:

- Tháng Giêng: Kim - Hoả - Mộc - Thổ - Thổ
- Tháng Hai: Thổ - Mộc - Kim - Mộc - Thổ
- Tháng Ba: Mộc - Hoả - Mộc - Thuỷ - Thổ
- Tháng Tư: Hoả - Thuỷ - Thổ - Mộc - Kim (đủ ngũ hành, được gọi là Thái ất phối cung Tị, quẻ Tốn)
- Tháng Năm: Kim - Mộc - Mộc - Kim - Kim
- Tháng Sáu: Hỏa - Thủy - Hỏa - Thổ - Kim
- Tháng Bảy: Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ - Kim (ảnh hưởng đủ cả 5 hành tinh)
- Tháng Tám: Mộc - Kim - Thổ - Thổ - Kim
- Tháng Chín: Kim - Mộc - Thủy - Kim - Kim
- Tháng Mười: Thổ - Thủy - Mộc - Mộc - Thổ
- Tháng Một: Thủy - Kim - Mộc - Thổ - Thổ
- Tháng Chạp: Thủy - Kim - Thổ - Mộc Thổ

Nguồn: Hoả Châu Lâm - Mạnh Hỷ

 

[Tuetvnb]

Chú đọc dịch mà vẫn còn hỏi vấn đề này sao?

CÀN KHÔN tiêu tức, tức là quá trình thăng giáng của 2 quẻ CÀN KHÔN, đại diện cho ÂM DƯƠNG, THIÊN ĐỊA.

Bảng trên là "CÀN tiêu tức" - là quá trình biến hóa của Quẻ CÀN, sau 20 lần biến thì lại về chính quẻ CÀN, và tất cả quá trình thăng giáng đều đi qua quẻ ĐẠI QUÁ. Đó chính là trật tự của Dịch. Sau khi biến thì nạp Can Chi cho từng hào quẻ, ắt sẽ ra bảng trên. Bảng trên đã rất rõ ràng rồi, ý chú mày định hỏi về cái gì?

 

[Ly Ly]

Anh ơi, em không hiểu tại sao nó lại biến thiên theo kiểu cà tưng như thế, và thành ra 20 bước cả thảy. Thường thì em chỉ được học là nó biến 8 cái qua quẻ quy hồn thôi ạ.
Ví dụ, trong cái link này.
https://dl.dropboxusercontent.com/u/6060867/Shared/New folder/dich.docx

Thì theo hàng dọc đi xuống, xuất phát từ quẻ Cấu, thì các hào động từ duwois chạy lên, biến tới quẻ Khôn. Nhưng tới đây, em không hiểu tại sao từ quẻ khôn nó nhảy sang quẻ Tỷ và quẻ Tụy anh ạ.

Còn cái bước nạp Can Chi thì em cũng hiểu.

 

[iHi]

Anh ơi, em không hiểu tại sao nó lại biến thiên theo kiểu cà tưng như thế, và thành ra 20 bước cả thảy. Thường thì em chỉ được học là nó biến 8 cái qua quẻ quy hồn thôi ạ.

Phép biến 8 mà lyly nói khác với phép biến này, ở phép biến 8 tới hào 5 là dừng vì nếu biến tiếp hào 6, chẳng hạn quẻ thuần Càn sẽ ra quẻ thuần Khôn... Ở phép biến là đủ thăng giáng âm dương như thầy Tuệ đã nói ở trên.

 

[iHi]

từ hào 1 -> 6 thăng, từ hào 6 -> 1 giáng...
nạp giáp thì có phép tắc rồi.

 

[Ly Ly]

Học Dịch khó quá. Toàn cái nhức đầu.

 

[Tuetvnb]

Từ quẻ Càn là Thuần dương, khi âm tăng trưởng (tức là quá trình biến quẻ từ dương -> âm) tức là quá trình dương tiêu, âm trưởng. Phần âm sẽ dần lớn lên, đến quẻ Khôn là thuần âm, âm đến cùng cực. Nhưng nguyên tắc biến dịch của vạn vật là "cùng tắc biến, cực tắc phản", âm đến cùng cực rồi, ắt âm phải tiêu mà dương phải trưởng. Dương lại tiếp tục lớn lên, khi lớn đến cùng cực thì lại đến trạng thái Thuần dương, tức là lại về quẻ Càn, rồi từ đó dương lại tiêu đi, âm lại lớn lên.... cứ thể tiếp diễn liên miên bất tuyệt. Đó cũng chính là quy luật sinh hóa của vạn vật.

 

[Gia Long]

Từ quẻ Càn là Thuần dương, khi âm tăng trưởng (tức là quá trình biến quẻ từ dương -> âm) tức là quá trình dương tiêu, âm trưởng. Phần âm sẽ dần lớn lên, đến quẻ Khôn là thuần âm, âm đến cùng cực. Nhưng nguyên tắc biến dịch của vạn vật là "cùng tắc biến, cực tắc phản", âm đến cùng cực rồi, ắt âm phải tiêu mà dương phải trưởng. Dương lại tiếp tục lớn lên, khi lớn đến cùng cực thì lại đến trạng thái Thuần dương, tức là lại về quẻ Càn, rồi từ đó dương lại tiêu đi, âm lại lớn lên.... cứ thể tiếp diễn liên miên bất tuyệt. Đó cũng chính là quy luật sinh hóa của vạn vật.

Anh Tuetvnb có thể giải nghĩa rõ thêm:

- Lấy cái gì để biết, khi nào thì Âm tới cùng ?
- Lấy gì để biết, khi nào thì Dương tới cực ?

Nói chung chung như sách đã viết, thì cũng khó mà biết, mà hiểu, ... rồi tốn phí thời gian mà dẫn đến, dần dần mất đi hứng thú tìm tòi nghiên cứu

 

[Tuetvnb]

Anh Tuetvnb có thể giải nghĩa rõ thêm:

- Lấy cái gì để biết, khi nào thì Âm tới cùng ?
- Lấy gì để biết, khi nào thì Dương tới cực ?

Nói chung chung như sách đã viết, thì cũng khó mà biết, mà hiểu, ... rồi tốn phí thời gian mà dẫn đến, dần dần mất đi hứng thú tìm tòi nghiên cứu

Thì xuất phát từ quẻ CÀN. Trong Quẻ CÀN có 6 hào đều là dương cả, không có hào âm. Dịch nói rằng Quẻ CÀN là "Thuần Dương". Nghĩa là Dương đến cùng cực. Tương tự như vậy, quẻ Khôn cũng có 6 hào âm cả. là quẻ "Thuần Âm".

Trong 1 quẻ có 6 hào (6 vạch), được thể hiện bằng HÀO DƯƠNG = nét liền, HÀO ÂM = nét đứt. Đó chính là yếu tố âm dương trong hào quẻ. Quá trình biến đổi từ hào dương->âm, hoặc từ âm->dương, sẽ cho ra các quẻ khác nhau, đó chính alf quá trình âm dương tiêu trưởng.